شماره 93 / 2023-11-14 / 6 مقاله
ماموریت کارگروه اخلاق در نشر شناسایی ناشران بی اعتبار و رویدادهای دانشگاهی جعلی است.

با هدف کاهش تأثیر ناشران بی‌معتبر (Predatory Publishers) و رویدادهای دانشگاهی متقلبانه (fraudulent academic events) یک کارگروه بین المللی در معتبرترین شبکه علمی دنیا با عنوان European Network for Academic Integrity (ENAI) ایجاد گردید. از جمله وظایف این گروه کاری، بررسی انواع سوء رفتار در انتشارات و رویدادهای دانشگاهی، عوامل زمینه‌ای تشویق کننده تقلب، سوء رفتار نشر و فساد علمی و نحوه کاهش آنها میباشد. این کارگروه قصد دارد تا در نهایت با ایجاد یک راهنمای واحد (Guideline) برای تشخیص مجلات یغماگر یا Predatory ، تشخیص و برخورد با این دسته از مجلات را برای همه محققین فراهم نماید. مفتخریم به اطلاع برسانیم که نماینده انتشارات بریفلندز نیز در این کارگروه تخصصی عضو میباشد. برای آشنایی با اهداف و زمینه کاری این کارگروه به اصل خبر مراجعه نمایید.

 

یکی از معیارهای مجلات پرداتوری یا یغماگر داوری غیرعلمی است

داوری صحیح در مجلات علمی دانشگاهی (Peer Review) نقش حیاتی در حفظ کیفیت و اعتبار یک مجله ایفا می‌کند. داوری صحیح به پیشرفت دانش و فهم ما از جهان پیرامونمان کمک می‌کند و بستری برای بحث و تبادل ایده‌های علمی سازنده فراهم می‌آورد. یکی از اتهاماتی که به مجلات ایرانی در هنگام بررسی در نمایه سازها زده میشود، عدم داوری صحیح و با کیفیت است. برای اطلاع از این موضوع به اصل مقاله آموزشی مراجعه نمایید.

های جک کردن مجلات را جدی بگیریم

دزد که به خانه میزند، تازه بعدش دنبال دزدگیر و چاره هستیم. متاسفانه این عادت ماست. مجلات علمی دانشگاهی ایرانی در معرض دزدیده شدن توسط سارقین هستند به دو دلیل بسیار مهم: اول اینکه در اکثر مجلات ایرانی قوانین کپی رایت وجود ندارد و رعایت نمیشود. دوم اینکه اکثر مجلات ایرانی برای پیگیری های بین المللی و تعقیب سارقین به سازمانهای بین المللی دسترسی ندارند. برای آشنایی با این نوع سرقت و راههای پیشگیری به اصل خبر مراجعه نمایید.

با پیگیری یکی از شاکیان خصوصی پرونده در سیستم قضایی کشور انجام شد

هفت سال از کشف تقلب ایرانیان در انتشارات نیچر گذشت. هیچکدام از پیگیری های وزارتین مسوول (بهداشت و یا علوم) و یا دانشگاه آزاد تا امروز -حداقل- رسانه ای نشدند. اما پیگیری دقیق یکی از شاکیان این پرونده یعنی آقای دکتر آرام مکاری زاده در نهایت منجر به انتشار یک مقاله در مجله تومور بیولوژی گردید. طبق این مقاله جدید، شکایت شاکی در دادگاه صالحه علیه یکی از متهمان به صدور حکم گردیده است. برای مطالعه این مقاله به اصل خبر مراجعه نمایید.

دستورالعمل جامع انجمن بین المللی اخلاق در نشر

قبل از ارایه درخواست برای نمایه سازی در یکی از پایگاههای معتبر نمایه سازی مانند Web of Science و یا Scopus می بایست یک مجله عضوی از کمیته بین المللی اخلاق در نشر یعنی COPE باشد. از سوی دیگر یکی از شرایط اصلی COPE برای قبولی مجلات در آن، رعایت ابزارهای مندرج در جعبه ابزار معروف آن به نام COPE Toolkit میباشد. به همه سردبیران و اصحاب مجلات توصیه میشود که به دقت شرایط و معیارهای لازم برای درج جعبه ابزار COPE در وب سایت مجله خود را رعایت و اجرا کنند. بدیهی است عدم رعایت این الزامات موجب رد یا Reject مجله شما در COPE خواهد شد.

مقاله ای با 28 رفرنس کاملا غیرمرتبط در یک مجله از ناشر MDPI

انتشارات MDPI مدتی است که زیر ذره بین افسران شفافیت علم در دنیا قرار گرفته است. تقریبا هر روز یک مورد جدید از عدم رعایت اصول اولیه و ساده اخلاق در نشر در مجلات این ناشر گزارش میشود. اخبار متعددی هم از سوی نمایه سازهای معتبر دنیا مانند Clarivate منتشر شد که تعدادی از مجلات این ناشر بزرگ را به دلیل عدم رعایت الزامات نشر تعلیق نمود. در آخرین مورد به بررسی "منابع نامرتبط به موضوع مقاله" می پردازیم. متاسفانه این مشکل (یعنی درج منابع نامرتبط با موضوع علمی مقاله) در بسیاری از مجلات ایرانی نیز مشاهده میشود. سردبیران باید به دقت از صحت هر منبع مطمن باشند.