انتشار جدیدترین فهرست از معتبرترین نمایه سازهای مجلات علوم دانشگاهی

“نمایه ساز” به بانک اطلاعاتی Bibliographic Database اطلاق میگردد که با ثبت تمام یا بخشی از اطلاعات فهرست شناختی اثر منتشره امکان دسترسی مناسب و سهل را برای خوانندگان فراهم میکند. مجلات علوم دانشگاهی در سه موضوع “پزشکی – فنی – علوم انسانی” برای دسترسی مناسب باید در یک کتابخانه الکترونیک یا همان نمایه ساز، نمایه (index) شوند.


بدون شک تولید یک مجله نمیتواند هدف نهایی آن باشد بلکه هدف نهایی از انتشار هر مجله خوانده شدن و استفاده از محتویات آن میباشد. نمایه سازها در ده سال اخیر و بدنبال افزایش ضریب نفوذ اینترنت در زندگی همه، نقش بسیار مهمی در ارتقا کیفیت مجلات ایجاد نموده اند و بطور کلی با تغییر ادبیات نشر، فضای بسیار مناسبی را برای ارزیابی مجلات فراهم نموده اند.

“نمایه سازها” به طور کلی و از نظر اقتصادی به دو دسته “رایگان” و “اشتراکی” تقسیم میشوند. “نمایه سازهای رایگان” بطور کلی از محبوبیت و فراگیری بیشتری برخوردارند و حامیان دولتی و یا خصوصی ثروتمندی را دارا میباشند. از آنجمله میتوان به PubMed (محصول کتابخانه ملی آمریکا) و یا Index Copernicus را نام برد. از معتبرترین نمایه سازهای اشتراکی نیز میتوان به ISI (محصول رویترز) اشاره نمود.

اما “نمایه سازها” دارای تقسیم بندی های دیگری نیز هستند که هر مجموعه حقیقی و یا حقوقی به فراخور و نیاز خود این تقسیم بندی را انجام میدهد. البته این تقسیم بندی ها هیچ مبنای معتبری ندارند و تنها بیانگر نیازهای هر مجموعه میباشند. در ایران نیز، وزارتین بهداشت و علوم برای خود تقسیم بندی های اختصاصی دارند. به عنوان مثال وزارت بهداشت، دو نمایه ساز ISI و PubMed را در سطح یک و Scopus را در سطح دو قرار میدهد. این تقسیم بندی البته تنها در معیارهای ارزشیابی و ارتقا عیات علمی اعضا وزارت بهداشت معتبر است و در سایر مراجع استفاده دیگری ندارد.

لیست ذیل آخرین نمایه سازهای معتبر علمی در دنیاست و بیان آنها در جدول تنها بدون اولویت خاصی است. برای مراجعه به لیست به این صفحه مراجعه نمایید.

نویسنده:
دکتر سیدمحمد میری
مدیر عامل،
انتشارات کوثر