توافق ژنو و اثرات آن در مسیر علمی کشور

خبرگزاری ایسنا اخیرا در یک مصاحبه با دکتر توفیق مشاور عالی وزیر علوم به اثرات توافقات هسته‌ای و نتایج مثبت مذاکرات ایران و ۱+۵ اشاره نموده است. دکتر توفیقی در این مصاحبه می افزاید: توافقات ژنو مسیر مبادلات و همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را باز می‌کند و تردد اساتید و دانشمندان به خارج از کشور و حضور فعال‌تر دانشجویان در دوره‌های خارج از کشور می‌تواند از دستاوردهای این توافقات باشد. وی با بیان اینکه برخی کشورهای غربی با گسترش تحریم‌ها به حوزه علم و فناوری دربحث پرونده هسته‌ای اشتباه بزرگی مرتکب شدند، اظهار نموده است: در مواردی این تحریم‌ها محدودیت‌هایی برای همکاری بین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بین داخل و خارج ایجاد کرد. وی در ادامه می افزاید: همچنین محدودیت‌هایی برای تحصیل دانشجویان ایرانی در برخی کشورهای خارجی یا حتی چاپ مقالات در برخی مجلات ایجاد شد که عمدتا با اعتراضات جامعه علمی جهانی نیز همراه بود. مشاور عالی وزیر علوم با بیان اینکه در دنیای روابط سیاسی بین کشورها تسری دادن اختلاف سیاسی به حوزه آکادمیک و علمی مرسوم نیست تصریح کرد: اما این اتفاقی بود که برخی کشورها به بهانه هسته‌ای تحریم‌ها را به آموزش عالی نیز گسترش دادند اما همین موضوع مزیت‌هایی را برای ما دربرداشت. توفیقی با بیان اینکه دانشمندان، دانشگاهیان، پژوهشگران و صنعتگران ما نشان دادند که هیچ مانعی نمی‌تواند جلوی تلاش و کوشش آنها را بگیرد گفت: این تحریم‌ها در مواردی باعث افزایش انگیزه و تلاش دانشمندان ما شد همانطور که در ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته که اوج تحریم‌ها علیه کشور بود دستاوردهای علمی و فناوری بسیار سطح بالایی در کشور توسعه پیدا کرده و در مواردی نیز در رتبه‌های بالای منطقه و دنیا قرار گرفته. وی همچنین با اشاره به توافقات اخیر ژنو میان ایران و ۱+۵ بود اظهار کرد: توافق‌های که حاصل شده مثبت است و می‌تواند اثر مثبتی روی همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه‌ها بگذارد. توفیقی با بیان اینکه توافقات ژنو مسیر این مبادلات را باز و تسهیل می‌کند، گفت: همکاری‌های بین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و همچنین تردد دانشمندان به خارج از کشور و حضور فعال‌تر دانشجویان در دوره‌های خارج از کشور می‌تواند از دستاوردهای این توافقات باشد. اما به طور کلی تحریم‌هایی که علیه ایران در بحث علمی اعمال شد هرچند بعضا محدودیت‌هایی را ایجاد کرد اما باعث عقب‌ماندگی ما نشد. با این وجود توافقات را مثبت ارزیابی کرده و فکر می کنم که فصل جدیدی در ارتباطات آموزش عالی ایران با دنیا آغاز خواهد شد.

حال اینکه در مجموع در آینده کشور چه اتفاقاتی برای آینده علمی کشور رقم میخورد، بدون شک پاسخ خیلی دور از ذهن نیست. تحریمها باعث ظرفیت سازی کامل در کشور شده است و امید است باز شدن این فضا در کشور به استحکام پایه های علوم کمک بیشتری نماید. بدون شک این دوران سخت و گذار در کشور همانند واکسنی بر پیکره علوم دانشگاهی عمل می نماید که تا سالهای طولانی میتواند نظام دانشگاهی ما را بیمه نماید.