ایران در صدر لیست رترکشن/ رترکت یا باز پس گیری مقاله: تهدید یا فرصت؟

خبرنگار Retraction Watch در آخرین خبر خود در مجله Science اعلام نمود که دو کشور ایران و رومانی در صدر بیشترین تعداد مقالات رترکت شده جای دو کشور آمریکا و چین را گرفته اند. این یعنی بار دیگر به دلایل واضح ما در کنترل ریشه های رترکت در کشور عملکرد بسیار ضعیفی داشته ایم.

رترکت یا بازپس گیری علمی یک مقاله جزو موارد خلاف اخلاق در نشر میباشد.

البته در همین مقاله ذکر گردیده است که از نظر میزان بودجه مصرف شده، کماکان دو کشور آمریکا و چین دو کشور نخست رترکت هستند. بنابراین طبق جدول زیر؛ از نظر مقایسه تعداد مقالات منتشر شده، متاسفانه ایران و رومانی دو کشور بالای لیست هستند.


علت رتبه اول ایران در رترکت مشکل ایجاد شده توسط عده ای سودجو و مقاله نویس بود که در سال ۲۰۱۷ منجر به رسوایی ۵۸ مقاله Nature گردید. همگی آن مقالات با دلیل Fake peer Review و Authorship manipulation از سوی ناشر نیچر رترکت شدند. در همین مقاله ذکر گردیده است که ممکن است با در نظر گرفتن مقالات به زبان فارسی و محاسبه مجدد ، رتبه واقعی ایران اول نباشد و در جایگاهی بهتر قرار گیرد.

 

 

  • «رترکت یا باز پس گیری مقاله» در اصطلاح نشر به وضعیتی از یک مقاله پس از نشر اطلاق می گردد که بنا به درخواست نویسنده یا سردبیر مقاله برای همیشه Retracted می شود.
  • قوانین رترکت کردن و استاندارد های آن می بایست توسط ناشرین به دقت اجرا گردد.
  • ضمنا وجود رترکت در یک مجله دلیل روشنی و وضوح اخلاق در نشر است و همیشه موجب ارتقاء پروسه نشر می گردد.
  • یکی از مصادیق Research Integrity و Clarity در مجلات مقالات رترکت شده می باشد. اما در مورد قضاوت نویسندگان می بایست به دلیل رترکت مراجعه نمود. به هر حال رترکت در نویسندگان همیشه یک نکته منفی محسوب می شود مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.

 

نمودار زیر نشان دهنده مجلاتی است که در ایران اقدام به رترکت مقالات نموده اند. (نمودار فوق بیان کننده مقالات ایرانی است که در ناشرین مختلف رترکت شده اند)