بازبینی مجلات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس: آیا صرفا یک بازبینی علمی است یا به محدود سازی پیشرفتهای علمی ایران مرتبط است؟

از حدود سه ماه پیش الزویر اقدام به ارسال نامه هایی به مجلات ایرانی نموده است که عنوان آنها “ارزشیابی مجدد علمی مجله” (scientific re-evaluation) میباشد. این نامه تا امروز به حداقل ۲۵ مجله ایرانی – از دانشگاههای مختلف کشور- ارسال گردیده است (طبق گزارش سردبیران در پست قبلی). با توجه به اهمیت این موضوع، به بازخوانی مجدد معیارهای اسکوپوس در ارزشیابی علمی پرداختیم. امیدواریم سردبیران گرامی با مطالب آموزشی زیر، گامهای موثری در انتشار موفق تر مجلات خود بردارند. آنچه مسلم است اینکه در راستای سیاستهای ظالمانه تحریم آمریکا، دولتمردان آمریکا فشارهای گوناگونی برای اعمال محدودیت به پیشرفتهای صنایع و علوم ایران وارد نموده اند و هر روز در حال تنگ تر کردن عرصه برای ایرانیان میباشند. پر واضح است که در شرایط سخت جنگی، آمریکا و ایادی وی در منطقه از هر تلاشی برای ممانعت از پیشرفت این کشور چشم پوشی نمیکنند. شایسته است در چنین بحران هایی، مسوولین پژوهش کشور ، معیارهای ارزشیابی هیات علمی و علم کشور را تغییر دهند. برای مطالعه بیشتر به این پست مراجعه نمایید. الزویر با کمکهای مالی عربستان اقدام به واگذاری امور منطقه خاورمیانه خود به عربستان سعودی نموده است. اخبار متعددی از این انتقال در لینک های زیر موجود است: ۱۲  - ۳


معیارهای اسکوپوس در ارزشیابی علمی مجلات چیست؟

 

مطالب ذیل با اهداف آموزشی در خصوص معیارهای علمی اسکوپوس گردآوری شده اند.

با توجه به تغییر معیارهای پایگاه نمایه سازی اسکوپوس از سال ۲۰۱۴ و افزودن حدود ۵۶ میلیون رکورد به این دیتابیس نمایه سازی، این پایگاه از این سال شروع به بازبینی سالانه در مجلات نمایه شده در این پایگاه می نماید. در این روند بازبینی، تمام موارد نمایه شده در این پایگاه که از هر طریقی به این دیتابیس وارد شده باشند در سطوح مختلفی مورد بازبینی مجدد سالانه قرار خواهد گرفت. تمام این موارد در کنار تلاش این نمایه ساز به بهبود کیفیت مداوم خود، منجر خواهد شد تا سالانه ضمن افزوده شدن تعداد کمی رکورد به این پایگاه، تعدادی نیز در صورت عدم رسیدن به استانداردهای جدید آن، از این پایگاه خارج شوند.

به منظور افزایش حداکثری کیفیت در پایگاه اسکوپوس و به منظور حفظ کیفیت مداوم مجلات نمایه شده در این پایگاه، این بازبینی با ۶ معیار بنیادی در هر سال صورت خواهد گرفت. این معیارها هرساله توسط CSAB بروزرسانی و بررسی می گردد. پس از بررسی این معیارها و در صورت پذیرش مجلات در هر ۶ معیار، این مجلات با پرچم قرمز مشخص شده تا این موارد را بازبینی و در موعد مقرری برطرف شوند. در بازبینی بعدی و در صورت عدم احراز هرکدام از موارد ششگانه، این مجلات برای بازبینی مجدد توسط CSAB انتخاب شده و امکان توقف نمایه سازی آنها وجود خواهد داشت. جدول زیر ۶ معیار اسکوپوس برای بازبینی را نمایش می دهد:

 

Scopus journal re-evaluation criteria (May 2015)
Explanation Benchmark Metric
The journal has a self-citation rate two times higher, or more, when compared to peer journals in its subject field ۲۰۰% Self-citations
The journal received half the number of citations, when compared to peer journals in its subject field ۵۰% Citations
The journal has an IPP score half or less than the average IPP score, when compared to peer journals in its subject field ۵۰% Impact Per Publication
The journal produced half, or less, the number of articles, when compared to peer journals in its subject field ۵۰% Article Output
The journal’s abstract are used half as much, or less, when compared to peer journals in its subject field ۵۰% Abstract Usage
The journal’s full text are used half as much, or less, when compared to peer journals in its subject field ۵۰% Full Text Links

 

طبق دستور العمل الزویر، در صورت رسیدن مجله به حتی یکی از این معیارها و احراز کیفیت حتی یک معیار در هر سال، مجله برای آن سال در لیست ارزیابی مجدد قرار نخواهد گرفت و در سال بعد برای تمام معیارها مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. در صورت بررف نشدن مشکلات در سال دوم، طی نامه ای از اسکوپوس مجله از ورود به لیست بازبینی سالانه مطلع خواهد شد. همچنین، در طول بازبینی مجدد، مجله کمافی السابق مورد نمایه سازی قرار خواهد گرفت. در زیر روند کاری فرآیند بازبینی آورده شده است:

>